هجوم برای خرید طبیعی، سودجویانه یا سرزنشآمیز؟
حرکت بر موج شایعات
مانا ماندگاری- مواجهه اقتصادی
Mandegari.m@gmail.com
طبق روال همه ساله در آستانه ماه مبارک رمضان، ازدیاد تقاضا برای خرید کالاهای اساسی، زمینه را برای نوسان قیمت در بازار فراهم میکند، اما رشد چشمگیر غیر منطقی قیمتها در مغازهها هیچ سنخیتی با هزینههای تولید ندارد، ضمن آنکه برخی برندهای تولیدی بدون مجوز افزایش قیمت، اقدام به گران فروشی کالا و محصولات خود میکنند که این امر نگرانیهایی را برای خانوار ایجاد کرده است.
افزایش قیمت کالاها با افزایش قیمت دلار و عدم کاهش قیمت اقلام با کاهش قیمت دلار مربوط به دو مقوله اقتصادی است که بخصوص در کشورهایی مانند ایران، بیش از هر جای دیگری مورد استفاده دارد. شایعه نبود کالا و اجناس در اهواز باعث هجوم مردم به فروشگاه ها و احتکار کالاهای اساسی شده است.پس از هجوم مردم به مغازهها و فروشگاهها برای خرید دستمال کاغذی، برنج ،شکر و... حالا نوبت به ماکارونی ، تن ماهی و بنزین رسیده است .یکی از شهروندان که در حال خرید ماکارونی است و سعی می کند تعداد بیشتری بسته ماکارونی در سبد خود جای دهد ، می گوید از چند ماه پیش تاکنون قیمت بسیاری از کالاها از پودر رختشویی و دستمال کاغذی گرفته تا رب گوجه فرنگی، روغن نباتی، گوشت و پوشک بچه تا لوازم یدکی خودرو چندین برابر شده است.متاسفانه بسیاری از فروشندگان در پاسخ به گرانی کالا تنها می گویند تولید کم است و با افزایش قیمت دلار بسیاری از محصولات بیش از قیمت کالا عرضه می شود و اغلب خریداران اجناس مورد نیاز خود را هر روز متفاوت از قیمت روز قبل خرید می کنند.این شهروند ادامه می دهد شایعات کم بودن کالا و نایاب شدن برخی از اقلام و مایحتاج ضروری خانوار باعث شده تا بصورت خانوادگی به فروشگاه ها مراجعه کنیم و با گرفتن چند نوبت بتوانیم حداقل چند ماه کالای مورد نظر را ذخیره داشته باشیم.هجوم مردم به بازار زنگ خطری برای مسئولان به صدا در آورده است .باید فرهنگ سازی در بحث خرید ایجاد شود تا مردم برای خرید بیش از اندازه نیاز، به بازار هجوم نبرند و دلالان که با افزایش بهای کالا دنبال احتکار به منظور سودجویی و در آمد بیشتر هستند ناکام بمانند.
کارشناس مسایل اقتصادی رفتار کنونی مصرفکنندگان در بازار را ناشی از بیاعتمادی به آینده بازار، مسایل سیاسی و اجتماعی عنوان کرد و گفت: این بیاعتمادی در دو جهت تامین به موقع کالاها و قیمت است که مردم را روانه خریدهای کلان کرده است.مریم طاهری افزود: اکنون مردم بیش از حد نیاز خود، به بازار مراجعه کرده و خرید میکنند به نحوی که خانهها انبارهای کوچک ذخیرهسازی کالاهای اساسی و مواد اولیه مورد نیاز شده است.رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قزوین نیز در این خصوص گفته است: مردم اطمینان داشته باشند که دولت با تامین کالاهای اساسی مورد نیاز، تمهیدات لازم را از پیش اندیشیده و امکانات لازم برای تامین این نیازها در ماه های آتی حتی در بعضی اقلام بیش از نیازسال هم فراهم شده است.علی پرزحمت افزود: نباید با جوسازی، مردم را به خرید بیش از نیازکالاها دعوت کنیم.آنچه واضح است اینکه گاهی برخی اجناس بدون دلیل، برای مدتی در بازار کمیاب و یا نایاب می شوند، بطور مثال بسیار اتفاق افتاده در حالی که مصالح ساختمانی در بازار یافت نمیشود، برخی با مراجعه به دلالان و پرداخت هزینه بیشتر، مصالح مورد نیاز را از بازار سیاه تهیه میکنند.برخی محصولات مانند میوه جات فصلی هستند و قیمت آنها پس از گذشت فصل برداشت افزایش مییابد، ولی علت نوسانات قیمت برخی محصولات صنعتی روشن نیست. آیا این اختلاف قیمت به خاطر انبار داری و انجام خدمتی است که کالا به موقع و همیشه در دسترس خریداران قرار گیرد؟ یا بر عکس، افزایش بهای کالا نتیجه احتکار آن به منظور سودجویی و در آمد بیشتر است؟ علی مهری کارشناس گفت: یکی از مهترین مشکلات در چندماه گذشته چالش در توزیع اقلام اساسی است. زمینه تولید محصولات و کالاهای اساسی نظیر گوشت، مرغ، برنج، روغن و ... در کشور وجود دارد اما مشکل د ربخش توزیع است.مهری افزود: در سالی که گذشت سودجویان با ذخیره کالاها در انبار ها تعادل بازار را بر هم زدند و طبق آمار سازمان تعزیرات حکومتی، پروندههای احتکار نسبت به سال گذشته حدود ۹۱۸ درصد رشد داشته است که این نشان می دهد بازار باید مورد کنترل قرار گیرد.
تزریق کالاهای دپو شده آرامش را به بازار باز میگرداند
کاتب نماینده مردم گرمسار و آرادان در مجلس دهم شورای اسلامی در این خصوص گفت : در حال حاضر که قیمتها روز به روز افزایش پیدا میکند مسلما تزریق کالاهای دپو شده میتواند تا حدودی آرامش را به بازار بازگرداند اگرچه یکی از دغدغههای اصلی مسئولان وزارت صمت و سازمانهای نظارتی تعیین تکلیف وضعیت کالاهای احتکاری است، اما برای تحقق این مهم باید اقدامات لازم هرچه سریعتر انجام شود.کاتب گفت: صحبتِ تنها در این باره کارساز نیست و باید با برنامهریزیهای مشخص، اقدام عملی و در نظر گرفتن سازوکار مناسب کالاهای احتکاری روانه بازار شود تا به دست مصرف کننده واقعی برسد.قاسمعلی حسنی دبیر کل بنکداران مواد غذایی نیز، با انتقاد از هجوم مردم برای خرید برخی اقلام نظیر ماکارانی و تن ماهی در بازار اظهار کرد: اگرچه قرار است شرکتهای تن ماهی و ماکارانی با مجوز سازمان حمایت تغییر نرخ دهند، اما تا کنون این محصولات با نرخهای جدید به بازار عرضه نشده اند.وی افزود: با توجه به شایعات افزایش قیمت، مردم برای صرفه جویی اقدام به خریدهای انبوه کرده اند که در نهایت خریدهای غیر ضرور و هجوم افراد منجر به ایجاد کسری و کمبود در فروشگاهها شده است، در حالیکه به سبب فراوانی کالا در انبارها از مردم تقاضا داریم که به صورت هفتگی خرید خود را انجام دهند تا تقاضای کاذب زمینه را برای سودجویی دلالان در بازار فراهم نکند.حسنی با اشاره به اینکه کالا در تمامی انبارها به اندازه کافی است، بیان کرد: این در حالی است که شایعات موجود در بازار، زمینه را برای سودجویی عدهای دلال فراهم کرده است. از این رو به سبب فراوانی کالا و ثبات نرخ تن ماهی و ماکارانی تا این لحظه در بازار، مردم هر گونه گران فروشی را به دستگاههای نظارتی اطلاع دهند.این مقام مسئول با بیان اینکه تا کنون قیمت ماکارانی و تن ماهی تغییری نداشته است، اظهار کرد: با توجه به درخواست شرکتهای تولید کننده باید منتظر ماند تا نرخهای جدید از سوی سازمان حمایت اعلام شود، از این رو از مردم تقاضا داریم در مواقعی که شایعه رخ میدهد از هجوم برای خرید غیر عرف به کالا اجتناب کنند.