یادداشت

• مسئولان در بازدید از مناطق سیل‌زده دست به نصیحت نزنند

‌دکتر فروغ جعفری ، روانشناس

 در تعریف همدلی، می توان گفت که همدلی در واقع به معنی آن است که؛ خودمان را جای دیگران بگذاریم و از زاویه نگاه آنها به موضوع نگاه کنیم. در واقع ما همچون آئینه ای در مقابل فرد دیگر هستیم که هر آنچه در ما انعکاس می دهد، به خود فرد بازمی گردانیم. غم، شادی، تفکر یا هر محتوای دیگری را مانند آئینه منعکس می کنیم. برای این که مانند آئینه باشیم باید همچون آئینه شفاف باشیم و رنگی، کدر یا تیره نباشد. برای همدلی موثر نیاز داریم تا نگاه خودمان از دنیا را کنار گذاشته و دنیا را از زاویه دید فرد مقابل نگاه کنیم. اگر این شرایط را پیش بیاوریم همدلی موفقی خواهیم داشت.با توجه به تنهایی انسان ها در دنیای امروز می توان بیان داشت که امروز آدم ها تشنه همدلی هستند،گوش شنوایی که بدون هر گونه قضاوت، امرو نهی و یا نصیحت به حرف های ما گوش کند. صرفا این گوش دادن باید برای همدلی کردن باشد. هدف نهایی ما از این گوش دادن این است که به او بگوییم درکت می کنیم. نمی گوییم اشتباه می کنی یا باید اینطور فکر کنی و یا قضاوتش نمی کنیم و به او احساس گناه نمی دهیم و فقط او را درک می کنیم. برای همدلی کردن باید شنونده خوبی باشیم و بدانیم آنچه فرد به ما می گوید چیست؟ متاسفانه در دنیای امروز ما آنقدر در مسایل گوناگون غرق شده ایم که به راحتی نمی توانیم بدون قضاوت درباره افراد به گفت و گو بنشینیم.تنهایی از دیگر ویژگی های دنیای امروز است، اصولا افراد در شرایط خاص بیشتر از همیشه احساس تنهایی می کنند، به عنوان مثال اکنون بخشی از هموطنان ما درگیر سیل شده اند و خانه و زندگی خود را از دست داده اند. این گروه امکان دارد، احساس کنند که دیگران شرایط ما را درک نمی کنند. مسئولان نباید در بازدید از این مناطق دست به نصیحت بزنند. احساس درک شدن مهمترین نیازی است که می توان به افراد در بحران ها داد.در رابطه با تفاوت همدلی و همدردی باید تاکید کرد که گروه دیگری در واکنش به بحران ها تمام تجربیات فرد آسیب دیده را در درون خود بازسازی می کنند. همدردی واکنشی اغراق شده است و باعث آسیب دیدن فرد امدادگر می شود. مددکاری را در نظر بگیرید که از فردی آسیب دیده در سیل مراقبت می کند؛ اگر احساس کند، همین اتفاقات برای او افتاده است به جای اینکه بتواند کمک موثری به افراد آسیب دیده بکند فقط گریه می کند و یا از نظر فیزیکی چنان آشفته می شود که دیگر کاری از او برنمی آید.همدلی مهارتی موثر در بالا بردن سلامت روان است، اگر با صحبت در مورد مشکلات دیگران، سلامت روان من به خطر بیفتد، مساله به نوعی برعکس شده و دیگر فایده ای ندارد. دردناک اینجاست که گاهی کمک کننده ها بیشتر از فرد آسیب دیده دچار مشکل می شوند.کنترل ذهن، مراقبه و تن آرامی به عنوان روش هایی برای ذهن آگاهی است، تمرین فعالیت هایی همچون تمرکز بر تنفس و خالی سازی ذهن از هر فکر باعث آرامش فرد و در نهایت سلامت روان می شود. حواستان به احساسات خودتان باشد. به مغزتان یاد بدهید، نسبت به واکنش های احساساتتان هوشیار باشد و آنها را شناسایی و نامگذاری کنید.